Beschrijving
“Rent niet springerig en heupwiegend door de straten; dat is
onvergeeflijk voor een kind dat zich openlijk toelegt op betamelijkheid.”
De Rotterdamse geleerde Erasmus schreef in 1530 een handleiding over goede manieren voor zijn petekind, een vorstenzoon. Hij wilde dat de gedrukte vorm beschikbaar kwam voor alle kinderen. Zijn boekje werd een internationaal succes, met veel herdrukken in West-Europese talen. Het werd nagevolgd, geplagieerd en aangepast, totdat Erasmus als auteur vergeten werd. Aan de oorspronkelijke tekst werden instructies voor schrijven, rekenen en spellen toegevoegd. Zo ontstonden kleine schoolboekjes, die kinderen in hun zak konden meenemen.
Eén daarvan verscheen in 1764 onder de titel La civilité puerile et honneste pour l’instruction des enfans (De kinderlijke en betamelijke beleefdheid ter lering van de kinderen). Zo konden zij leren dat men “het vlees niet terug mag leggen op de schaal na het besnuffeld te hebben” en dat men op straat niet moet huppelen. Het is een veel gebruikt zakboekje, versleten en verfomfaaid. Dankzij deze vertaling van J.C. Zadoks gluren we door een sleutelgat in de tijd naar “hoe hoort het eigenlijk” voor jongetjes uit welvarende middenklasse in de 18e eeuw.
ISBN 9789492649119
